Hoe vaak krijgt iemand de kans om tijdens werkuren Pampus te bezoeken? Voor Jack de Rooij, die sinds november 2023 als Field Service Engineer bij Hitma werkt, was dit één van zijn eerste opdrachten. In deze casestudie lees je hoe hij, samen met één van zijn collega's, betrokken raakte bij het project van Pampus om volledig zelfvoorzienend te worden.

Pampus is een kunstmatig aangelegd eiland dat werd ontworpen en gebouwd om Amsterdam te verdedigen. Al sinds de oplevering in 1895 is er geen toevoer van elektriciteit, gas of water en geen afvoer voor het riool. Dat regelden de bewoners zelf. Begin 20ste eeuw woonden er zo’n tweehonderd soldaten op Pampus die stroom, drinkwater, toiletten en voedsel nodig hadden. Tegenwoordig is Pampus een toeristische plek met duizenden bezoekers per seizoen die natuurlijk energie en water verbruiken. Tot enkele jaren geleden ging dit allemaal met behulp van dieselaggregaten en water van de wal. En dát wil Pampus niet langer.

Volledig duurzaam en zelfvoorzienend

Pampus wil 100 procent duurzaam worden. Gelukkig hoeven ze dit niet alleen te doen. Steeds meer partners en organisaties ondersteunen het programma. Zo ook het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling van de Europese Unie (REACT-EU) met een subsidie voor aanleg van een volledig nieuw en fossielvrij energiesysteem. De toekenning van deze subsidie betekende een enorme versnelling voor de verduurzaming én een erkenning voor al het harde werk om van Pampus één van de eerste duurzaam zelfvoorzienende werelderfgoederen te maken.

Energieopwekking en -opslag

De energieopwekking vindt plaats door zon en wind en biovergisting door de verwerking van groente-, fruit- en tuinafval tot groen gas. Zo’n dertig kilo groenafval per dag is genoeg om 9 kuub biogas op te wekken. En dat is maar liefst 20 procent van de energiebehoefte van het eiland. Door middel van een smart grid wordt de opgewekte energie zo efficiënt mogelijk gebruikt. De energieopslag is in lithiumbatterijen en waterstof. Twee SolarFreezer warmtepompsystemen verzorgen de verwarming en warm tapwater. Uniek aan dit systeem is dat de beschikbaarheid van energie leidend is voor de vraag op Pampus. En niet andersom, zoals meestal op vaste wal.

Gasdetectie voor veiligheid

Hitma is via De Groot Installatiegroep bij dit duurzame project betrokken geraakt. Hitma heeft op verzoek van De Groot een beveiligingsoplossing gerealiseerd met gasdetectoren. Het gasdetectiesysteem is geplaatst in een ondergrondse techniekruimte die is uitgevoerd met drie afgesloten brandwerende ruimtes. Twee ruimtes zijn voorzien van gasdetectie voor waterstofproductie en -opslag en één ruimte voor biogas (methaan). Daarnaast moest het systeem bij het detecteren van gas een signaal/melding uitsturen naar het brandmeldsysteem én het gebouwbeheersysteem (GBS).

Montage gasdetectiesysteem

Engineers van de Hitma-servicedienst hebben het systeem op Pampus gemonteerd en in bedrijf gesteld. Een bijzondere ervaring waarvoor ze al vroeg uit de veren moesten om op ijskoude vroege ochtenden naar Pampus af te varen. In totaal hebben de service engineers tweemaal Pampus bezocht. Het forteiland is een proeftuin waar de duurzame toekomst nu al in de praktijk kan worden beleefd. Ga dit vooral zelf een keer bekijken, maar dan uiteraard wel op een zonnige lente- of zomerdag.