Duurzame energie is een term die wordt gebruikt voor energie die is opgewekt door duurzame bronnen. Natuurlijk denken we hierbij al snel aan de – inmiddels klassieke – oplossingen als PV-panelen, windturbines en hernieuwbare bronnen. Er vindt binnen Nederland echter ook veel onderzoek plaats naar alternatieven. Een écht Nederlands voorbeeld betreft het Off Grid Test Centra waarin de diverse mogelijkheden worden samengebracht in het kader van de ‘Nieuwe Afsluitdijk’.

De verschillende manieren om duurzame energie op te wekken winnen nog steeds aan populariteit. Windturbines met een steeds groter vermogen worden in grote aantallen – parken – in onder meer het IJsselmeer en de Noordzee geplaatst en een béétje (nieuwe) woning heeft tegenwoordig zonnepanelen op het dak.

Consumenten worden daarbij ondersteund door ontwikkelingen op het vlak van de batterijtechnologie waarmee het overschot aan elektrische energie steeds goedkoper en in grotere hoeveelheden is op te slaan. In combinatie met slimme regelingen – op woningniveau of de vorm van smart grids – is bovendien steeds zuiniger met deze duurzaam opgewekte energie om te gaan.

De nieuwe afsluitdijk

‘We’ zouden echter geen Nederlanders zijn wanneer we niet in allerlei niches op zoek zouden gaan naar innovatieve oplossingen om het nóg even wat anders te doen. Zéker wanneer dit in combinatie is met water.

In het grote renovatieproject van de Afsluitdijk worden bijvoorbeeld in het Off Grid Test Centre verschillende systemen getest waarin de duurzame energietechnologieën zon, wind, water en opslag worden samengebracht. Het doel is om duurzame, onafhankelijk werkende en betaalbare oplossingen te ontwikkelen voor locaties die niet zijn aangesloten op het openbare net. Zoals de installaties op de Afsluitdijk.

Zout en getijde

Richten we ons op water, dan wordt er binnen dit centrum onder andere onderzoek gedaan naar ‘Blue Energy’; een bestaand principe waarbij energie wordt gewonnen uit het verschil in zoutconcentratie van zout en zoet water. Het principe is al langer bekend, maar de uitwerking beperkte zich tot nu toe tot laboratoriumtoepassingen en op iets grotere semi-technische schaal bij een zoutwinningsbedrijf. Het onderzoek richt zich nu dan ook op het optimaliseren van de technologie onder natuurlijke omstandigheden en hierna het opschalen en commercialiseren ervan.

Verder wordt in de nieuwe Afsluitdijk gebruik gemaakt van het opwekken van getijde energie. Eigenlijk gaat het in dit geval meer om stromingsenergie omdat hier elektriciteit niet alleen wordt opgewekt door getijdeverschillen, maar ook door het spuien van het water of verval. Inmiddels zijn er, in het kader van dit onderzoek, drie turbines in een spuikoker geplaatst en wordt onderzocht of deze turbines – wanneer zij in elkaars directe nabijheid zijn geplaatst – ook goed functioneren.

Randvoorwaarden

Het opwekken van duurzame energie alleen is al een prima stap, maar nóg beter wordt het wanneer deze energie ook zo efficiënt mogelijk kan worden ingezet. Of met andere woorden: wanneer er oplossingen worden gezocht om energieverslindende systemen zuiniger te maken. Een belangrijke energieverbruiker binnen de Nieuwe Afsluitdijk vormt bijvoorbeeld de pompengroep die – voor de extra afvoercapaciteit van water – een hoeveelheid elektrische energie nodig heeft die vergelijkbaar is met het elektriciteitsverbruik van ruim 7.000 huishoudens. Hiervoor wordt op dit moment gewerkt aan innovatieve technieken die het energieverbruik van de pompen moet terugdringen en is de aannemer van het project uitgedaagd om de benodigde energie in elk geval op te wekken middels duurzame energiebronnen zoals zon en wind.

Oplossingen zouden kunnen liggen in het optimaliseren van de aansturing van de pompen. In de huidige tijd zijn de ontwikkelingen op dit vlak dermate ver dat pompen geen klassiek werkpunt meer hebben, maar een veel groter werkgebied waarin ze maximaal efficiënt presteren.