Afdichtingen (en materialen)

Een o-ring, oliekeerring of toch een pakking: wanneer welke afdichting?

26 maart 2024
Herman de Haan

Afdichtingen zijn een essentieel onderdeel in techniek en engineering, omdat ze cruciaal zijn voor het behoud van zowel de integriteit als efficiëntie van talloze soorten systemen. Deze afdichtingen zorgen er namelijk voor dat vloeistoffen en gassen niet kunnen ontsnappen en voorkomen zo lekkage. In dit blogartikel meer over de verschillende soorten afdichtingen die er zijn, waaronder o-ringen, oliekeerringen en pakkingen.

De eenvoudige O-vormige O-ringen zijn misschien wel de afdichting waar de meeste enigeneers als eerste aan denken bij dit begrip, Deze ringen, die meestal gemaakt zijn van Nitril-Butadieen-Rubber (NBR), worden gebruikt om een hermetische afsluiting te creëren tussen twee delen. Door hun duurzaamheid en flexibiliteit zijn ze zeer veelzijdig en komen ze voor in vrijwel iedere industrie. Bijzonder aan O-ringen is hun vermogen om onder een continue spanning te staan, waardoor ze hun effectiviteit ook onder hoge druk niet verliezen. De enige voorwaarde is dat de O-ring strak gespannen dient te staan, zodat deze de twee onderdelen stevig op elkaar blijft drukken en enige opening hermetisch afgesloten blijft. Om deze reden worden O-ringen specifiek gebruikt voor statische afdichtingen, waarbij geen sprake is van wrijving of beweging.

Oliekeerringen

Waar O-ringen gebruikt worden voor statische afdichtingen, worden oliekeerringen ingezet bij afdichtingen bij roterende bewegingen. Deze afdichtingen, die bestaan uit een rubberen lip, metalen behuizing en veer, zorgen voor een lekvrije afsluiting tussen draaiende assen en hun behuizingen. Met materialen die variëren van NBR tot Fluor-polymeer-rubber (FKM) en Viton is het mogelijk om de juiste oliekeerring te selecteren voor specifieke omgevings- en temperatuurvereisten. De naam oliekeerring is overigens afgeleid van het vermogen van deze ringen om een dun laagje olie vast te houden; hierdoor minimaliseren ze wrijving en slijtage, wat juist bij roterende onderdelen essentieel is voor het soepel functioneren.

Pakkingen

Tot slot zijn pakkingen misschien wel de meest diverse vorm van afdichtingen. Deze zijn specifiek ontworpen om vloeistoffen en gassen tussen twee oppervlakken te isoleren, wat inhoudt dat ze vaak gebruikt worden om lekkages in machines, pijpleidingen en voertuigen te voorkomen. Pakkingen zijn er in verschillende vormen, waaronder vloeibare pakkingen en pakkingpapier. Vloeibare pakkingen kunnen direct op het oppervlak worden gespoten en vormen zich automatisch naar het af te dichten gebied, waardoor ze zeer geschikt zijn om onregelmatige of ruwe oppervlakken af te dichten.

Pakkingpapier, daarentegen, is ideaal voor vlakke en egale oppervlakken. Dit ‘papier’ is in feite namelijk een dunne, flexibele vezelplaat geïmpregneerd met een afdichtingsmiddel dat tussen de twee af te dichten onderdelen wordt geplaatst. Wanneer hier vervolgens druk op wordt uitgeoefend, comprimeert de plaat en ontstaat er een zeer stevige afdichting.

Hoe kies je het juiste type afdichting?

Het selecteren van het juiste type afdichting – of het nu gaat om O-ringen, oliekeerringen of pakkingen – vereist een grondig begrip van de specifieke eisen van de toepassing. Ten eerste is het belangrijk om te overwegen of de afdichting statisch of dynamisch zal zijn. O-ringen zijn bijvoorbeeld ideaal voor statische toepassingen, waarbij twee delen worden samengevoegd zonder dat deze daarna nog significante bewegingen zullen maken. Voor dynamische toepassingen waarbij sprake is van roterende of oscillerende bewegingen, zoals draaiende assen, hebben oliekeerringen dan weer de voorkeur. Tot slot zijn pakkingen vooral geschikt voor statische afdichtingen op ondergronden die niet perfect vlak zijn, aangezien deze zich kunnen aanpassingen aan dergelijke onregelmatigheden.

Conclusie:

Zonder de juiste afdichtingen zouden vele technische systemen simpelweg niet kunnen functioneren. Echter, aangezien er sterke verschillen zitten in de werking en opbouw van deze technische systemen, vertonen de diverse beschikbare afdichtingen eveneens sterke onderlinge verschillen. Voordat technici de juiste keuze qua afdichtingen kunnen maken bij het ontwerpen, onderhouden en repareren van technische installaties, moeten zij daarom een uitgebreid begrip hebben van de afdichtingsoplossingen die zij tot hun beschikking hebben. Deze blog heeft een eerste kijkje gegeven in de wereld van de O-ringen, oliekeerringen en pakkingen, zodat ook de beginner een idee kan opdoen van wat deze mogelijkheden inhouden.

Laatst bijgewerkt: 28 maart 2024

Products4Engineers
alles voor de engineers van morgen
Vuurtorenweg
18b
8530 AC Lemmer
Nederland
0514 561 854